Ruth Tholf en Theodora
RUTH THOLF VAN ROOSMALEN is vermoedelijk tussen 1650 en 1655 geboren en begraven op 4 oktober 1734 in Schijndel.
In de tijd van zijn geboorte was het de katholieken in Brabant verboden hun godsdienst openlijk uit te oefenen. Sedert de hervormde predikant te Schijndel in 1649 was aangetreden, was de pastoor naar het veilige Uden gevlucht. Pas in het jaar 1658 kreeg Schijndel een schuurkerk, ergens tussen Veghel en Uden. In deze periode zijn de doop- en trouwboeken slecht bijgehouden, waardoor ze hiaten vertonen.
In een cijnsboek van de domeinen van Brabant betreffende Schijndel over 1646-1706 werden de te betalen cijnsen elk jaar bijgeschreven. Bij de aanvang daarvan in het jaar 1646 staat:
"Baetken weduwe wijlen Ruiger Roeloffs met Odulphus ende Catharina haere kynderen, uuyt huys, hoff ende aengelegen erffens, groot ontrent anderhalff loopensaets, gelegen onder Schijndel inden Borne, d'een sijde ende een eynde aen erve Corstiaen soone Elias Peeters, d'ander sijde aen erve Delis Corstiaens ende ander eynde aende gemeyn straete. Als van vijff royen uuytfanx ingenoemen vande gemeynte van Schijnle anno XVC. thyen. "
Zoals bij cijnsboeken gebruikelijk is, worden de nieuwe cijnsbetalers steeds boven de vorige geschreven. Boven de voornoemde tekst staat achtereenvolgens:
"Ruth d'eenich soone van Tolofs van Roosmaelen"
"5 kinderen van Jan Jans van Son by coope"
"De heer Gijsbertus de Jongk, erffsecretaris, bij coope 1706."
Eind 1681 verkoopt Ruth Tolof Rutten van Roosmalen een huis met land in de Borne. Hieruit moest een duit grondcijns worden betaald aan de domeinen van Brabant. De totale opbrengst van de verkoop was 176 gulden en 5 stuiver. Dit is het huis met het stuk land, zoals door Tolof bij collaterale successie aan zijn erfgenamen (er staat in enkelvoud aen sijnen erfgenaem) in 1676 werd nagelaten. (Zijn ouders zijn dus overleden)
Op 27 augustus 1679 zijn Rutgerus Tholf van Rosmalen en Mayken Lucen Verweteringe in het huwelijk verbonden ten overstaan van de pastoor en getuigen. In een betrekkelijk korte tijd tussen 1684 en 1689 overleden Jan Jan Verwetering de oude, Jan Verwetering en Lucas Verwetering, respectievelijk de grootvader, de oom en de vader van Mayken. De erfenissen werden voor een groot deel verdeeld over de vijf kinderen van Lucas, waarbij Ruth Tolofs het beheer kreeg voor zijn nog onmondige kinderen. Engelken, de weduwe van Lucas Verweteringe, verkocht een deel van haar bezittingen voor 550 gulden.Hierdoor weten we dat de totale erfenis een forse omvang moet hebben gehad.
Inmiddels werden de zorgen voor Ruth Tolofs alsmaar groter. Nadat hij in 1690 een huis had gehuurd van Maria Art Willems met 8 lopense land in de Venusstraat, ging het met de gezondheid van Mayken steeds slechter. Een testament de dato 27 augustus 1693 ten gunste van de langstlevende vermeldt hun grote zorgen en lasten met hun zwaar belaste boedel. Op dezelfde dag leende Ruth 100 gulden, die hij twee jaar later moest terugbetalen.
Maar een paar dagen later op 10 september 1693 werd Maria gewesene huysvrouw van Ruiger Tholoffs begraven. Er waren toen nog maar drie kinderen van Ruth en Mayken in leven, die met hun vader in Schijndel in de herdgang van Hermalen woonden. In 1695 verkocht Ruth twee akkers, samen 4 lopense groot en gelegen onder de Borne35 voor 325 gulden. Dit akkerland was, soo hij seyde, hem bij testament van sijnen vader ter rechter aelmisse om Goidth wille gelegateert. Dit testament is helaas nog niet gevonden. De koper, Gijsbert van Goor, wonende te Middelrode, beloofde een zak rogge in een meerdere pacht te vergelden aan het Sint-Anthonisgasthuis binnen Den Bosch. Ook de schuldbrief van 200 gulden, op 28 juli 1665 voor schepenen van Den Bosch verleden ten laste van Tolof Rutten ten behoeve van de dan inmiddels overleden Andries Lamberts van den Boogert, werd door Van Goor afgehandeld. Bij het feitelijke begin van de erfdelingen van de Verweteringen in 1695 waren er nog slechts twee kinderen van Ruth in leven. Dit blijkt ook uit het cijnsboek van Helmond, waarin nog maar twee kinderen van Mayken Luycas Janssen Verweteringe enige grondcijnsen aan de heer van Helmond moesten betalen. De laatste gevonden handeling van Ruth wordt vermeld in het Schijndelse schepenprotocol van februari 1719: Ruth Tholofs, weduwnaar van Dircxken Willems, verkoopt publiekelijk aan Laentje Peters van der Meulen, weduwe van Dries Jacobs van Heeswijck,twee akkers van twee lopen, te Schijndel gelegen onder Beemde. Hij verkocht om zijn schulden te kunnen betalen, opgelopen door de ziekte van de gehele familie, het sterven en begraven van zijn vrouw en voordochter en ten behoeve van de landsbelastingen.
Zijn kinderen bij Mayken lieten uit hun moeders erfenis een braecke teulants groot 4 lopensen onder Lutteleynde op de Schoot, 4 lopensen lant in de Papethiende en 2 lopensen in de Beemde na. Het geheel was in het bijzijn van Ruth Thoeloffs getaxeert en gewerdeert op 260 gulden.
Om de lezer een goed overzicht te geven over de gebruikte schrijfwijzen van de diverse geestelijken bij de doop en trouwplechtigheden, is de naam van de vader hieronder telkens opgegeven. De voornamen van de moeders, eerst Marie en later Theodore of Thodore, als synoniem voor Dircxken, zijn vrijwel steeds hetzelfde geschreven. Bij het schrijven van de naam 'Ruth Tholofs' werden er echter diverse creaties gebruikt, met een Ruth Tholis van Rosmalen in 1714. Speciaal op deze schrijfwijze wordt nog teruggekomen. Opvallend daarbij is in 1698 de toevoeging Rutten en in 1714 de naam Van Rosmalen.
1. Maria van Roosmalen, dochter van Rutgeri Tolofs, te Schijndel gedoopt op 17 augustus 1680 en er overleden op 10 september 1717.
2. Theophilis, zoon van Ruth Tholofs, te Schijndel gedoopt op 4 februari 1683 en daar op 12 oktober 1686 begraven.
3. Johanna van Roosmalen, dochter van Rudolphi Tholofs^ te Schijndel gedoopt op 26 maart 1685 en aldaar overleden op 28 augustus 1708.
4. Catharina, dochter van Rutgeri Toolfs, te Schijndel gedoopt op 19 november 1689.
5. Lucas, zoon van Rutgeri Tholofs, te Schijndel gedoopt op 6 mei 1689.
6. Lucas, zoon van Rutgeri Tolfs, te Schijndel gedoopt op 23 januari 1692.
Na het overlijden van Mayken hertrouwde Rutger Thoeloffs voor schepenen en de pastoor van Schijndel op 11 september 1695 met Dircxken Willems, jongedochter en uit Sint-Oedenrode geboortig, oud 27 jaren. Ze is op 22 april 1718 te Schijndel overleden.
In het tweede huwelijk noteerde de pastoor de volgende dopelingen:
7. Rudolphus van Roosmalen, zoon van Rutgeri Tolofhs, volgt onder VI op pagina 135.
8. Maria, dochter van Rutgeri Tholofs Ruiten, te Schijndel gedoopt op 5 februari 1698.
9. Maria van Roosmalen, dochter van Rutgeri Tholofs, te Schijndel gedoopt op 16 september 1701. Uit een borgbrief ten behoeve van Maria Ruth Tholopens, gehuwd met Jacob Schuurmans, blijkt dat zij in 1742 uit Schijndel verhuisde naar Sint-Michielsgestel.43
10. Elisabetha, dochter van Rutgeri Tholofs, gedoopt op 23 december 1703.
11. Maria van Roosmalen, dochter van Ruth Thoeloffs, te Schijndel gedoopt op 12 december 1705 en op 26 juni 1762 begraven.
12. Adrianus, zoon van Rutgeri Tholofs, te Schijndel gedoopt op 16 februari 1708 en begraven op 13 mei 1710.
13. Zegebertus, zoon van Rutgeri Tholofhs, te Schijndel gedoopt op 6 december 1710 en op 29 november 1712 begraven.
14. Joannes, zoon van Ruth Tholis, te Schijndel gedoopt op 10 januari 1714.
Bron voor een belangrijk deel van deze tekst: "Van Roosmalen, een geslacht afkomstig uit Schijndel?" van J.H.T. van Roosmalen, gepubliceerd in Brabantse Leeuw, jrg 41 afl 1-3.