Abspoel nieuws

bezoek archief Johan Enschedé

Let op: opent in een nieuw venster | Afdrukken |

Aanstaande donderdag 4 augustus gaat het eindelijk lukken om bij archivaris Johan Zoete langs te gaan en te kijken wat er in het archief van Drukkerij Enschedé te vinden is over Cornelis Abspoel.

Ik heb er zin in!

 

de naam Abspoel

Let op: opent in een nieuw venster | Afdrukken |

Op internet komen we een fors aantal discussies tegen over de herkomst van de naam Abspoel.

Hoe graag we ook een duidelijke (liefst nu nog zichtbare) link maken met een plek/huis of zelfs ruine die we hedentendage nog kunnen zien: hiervoor zijn weinig duidelijke aanwijzingen.

Op dit moment komen we de naam Abspoel in Nederland maar in één spelling tegen. De Abspoelen die ik tot nog toe heb gevonden komen ook dichterbij of verderweg uit de familie die op deze website is beschreven. Na 1800 blijft de spelling vrij constant (overeenkomstig de wetgeving van dat moment). Voor 1800 komen we een groot aantal spellingswijzen tegen. De oudste (die ik rond 1700 weer vrij constant tegenkom) is Apspoel. Maar midden 18e eeuw zien we Abtspoel, Apspoel, zelfs Opspoel en aan het eind Abspoel.

Aan het eind van de 18e eeuw heb ik van Cornelis Abspoel en Neeltje Verhaagen een testament gevonden, waaruit blijkt dat de familie op dat moment behoorlijk in de slappe was zit. Het gezin bezit liefst 23 huizen, die zij deels (4 huizen) voor de helft of een kwart bezaten. Kort daarna storten de huizenprijzen in. Ik heb dus geen idee hoe het de familie daarna is gegaan.

Op basis van de adresgegevens uit de 18e eeuw kan ik niet goed opmaken of het een rijke familie betrof.  Wel is er rond 1743 nog een kaart die bij Oegstgeest melding maakt van Abs Poel. Hieronder vindt u daarvan een afbeelding. (origineel in archief Leiderdorp) Een connectie tussen de familie en de plek (die wel heel dicht bij elkaar zijn) heb ik nog niet kunnen vinden.

Ridderhofsteede Abs PoelTekst links (niet afgebeeld):  "Caarte van de Hofsteede AbsPoel toebehorende aan H. en M. Willem Pads. Raad en Vroedschap ver. Stad Leiden, gelegen onder Oegstgeest groot: 10 Morgen, 572 Roeden.

De drie weiden agter de plaats... 5 Morgen, 330 Roeden

De weiden vor de plaats.... 13 Morgen en 120 Roeden

De Tuffenweg .... 0 Morgen, 262 Roeden

De weiden in de Veerpolder.... 5 Morgen, 56 Roeden

Aldus gemaakt en bevonden in den Jaare 1743"

 

Het huis is in 1863 afgebroken.

De eerste vermelding van het huis Abtspoel bij Oegstgeest wordt voor het eerst vermeld als De poel van de abt (van het klooster van Egmond) in 1130-62 (kopie 1420) vermeld: terram que dicitoer Poel quam aqua circumfluit....; in 1336 'tot sabts poele.'

In 1574 werd Abspoel door Leiden in brand gestoken om te voorkomen dat Spaanse troepen zich in de gebouwen zouden verschansen.

Op afbeeldingen, waaronder van Roelant Roghman, is een omgracht, kasteelachtig huis te zien, bestaande uit ten minste drie vleugels en een (trap)toren. 

Waarschijnlijk heeft de oude uithof als uitgangspunt dienst gedaan bij de aanleg van de buitenplaats.

Het terrein van Abspoel werd - zo blijkt uit een kaart uit 1742 - doorsneden door kaarsrechte, met bomen beplante lanen. Vanuit het huis was er via een centrale laan uitzicht op het Groene Kerkje van Oegstgeest. Alleen direct achter het huis lag een sier aanleg met onder meer parterres. De rest van het terrein bestond waarschijnlijk uit nutsgronden. 

In de negentiende eeuw had het terrein een meer landschappelijk karakter, hoewel het oude lanenstelsel bleef bestaan.

Van Abspoel is niets meer over. De gebouwen werden in 1863 afgebroken, waarna het terrein tot landbouwgrond werd omgevormd. 

Voor kasteel Endegeest staat een verweerde, achttiende-eeuwse zandstenen obelisk, afkomstig van het voormalige Abspoel.

Het object heeft een driehoekig grondvlak. Op de drie zijden zijn reliëfvoorstellingen van de Zondvloed, de Koperen Slang en Mozes die water uit de rotsen slaat, nog vaag herkenbaar.

   

nieuwe artikelen

Let op: opent in een nieuw venster | Afdrukken |

Rondom de familie Abspoel heb ik dit weekend een heel aantal gegevens tot verhalen op het net kunnen zetten. Veel leesplezier!

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

   

Pagina 2 van 2